Dünyanın bilinen ilk halısı, Niğde’de yeniden dokundu

70 yıl önce Rus arkeolog Rudenko tarafından bir mezar odasında bulunan yaklaşık 2.500 yıl öncesine ait, dünyanın bilinen ilk Türk halısı “Pazırık halısı”, Niğde Valiliği Halıcılık Birliği tarafından, aslına uygun olarak yeniden dokundu.

Rus Arkeolog Sergei Ivanovich Rudenko tarafından, 1947-1949 yıllarında yapılan araştırmalar sırasında, Rusya Altaylarının Pazırık bölgesindeki bir kurganda (mezar odasında) bulunan ve dünyanın bilinen ilk yün halısı olan 2.500 yıllık Pazırık halısı, aslına uygun olarak Niğde Valiliği Halıcılık Birliği tarafından yeniden dokundu.

Niğde’ye ait desenleri “Geleneksel Niğde Halıları” projesi kapsamında tespit edip tekrar dokuyan Niğde Valiliği Halıcılık Birliği’nin dokuma ustaları, Türk ve dünya Halıcılığı bakımından çok önemli olarak değerlendirilen “Pazırık Halısı”nı da özel olarak yeniden dokudu.

Halıcılık Birliği’nden verilen bilgide, metrekaresinde 360.000 düğüm olduğu kaydedildi.

Halı, bir Türk halısı mıdır?

Ondokuz Mayıs Üniversitesi Fen- Edebiyat Fakültesi Tarih Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. İbrahim Tellioğlu, halının Türklere ait olup olmadığı konusunda şunları söylüyor:

“Her milletin dokuma yaparken kendine has düğüm atma şekli vardır. Sanat tarihçileri, Pazırık Halısı’nın düğüm atma şeklinin Türk düğüm atma şekli olduğunu yazarlar. Halının üzerinde kullanılan hayvan figürleri, süvari resimleri, süvari atlarının kuyruğunun bağlı olması, Hun gülü gibi motifler, sanat tarihi açısından bu halının Türklere ait olduğunu gösteriyor.”

Pazırık Halısı nedir?

Bilinen en eski düğümlü halı olan “Pazırık halısı”, 1947-1949 yıllarında Rus Arkeolog Sergei Ivanovich Rudenko tarafından yapılan araştırmalar sırasında, Rusya Altaylarının Pazırık bölgesindeki 42 metre çapındaki bir kurgan (mezar odası) içerisinde bulundu.

Halının M.Ö. 2-3 ya da M.Ö. 3-5. yüzyılda da dokunmuş olabileceği düşünülüyor.

Halının, mezar odası içerisine dolan suyun buzlaşması ve halının da buzun içerisinde kalması sayesinde tabiî olarak muhafaza edildiği ve günümüze ulaştığı belirtiliyor.

‘Türk düğümü’ olarak bilinen Gördes düğümüyle dokunmuş olan 1.89×2 metre ebadındaki halıda, süvari, geyik, sığır ve griffon figürleri yer alıyor. Halının metrekaresinde 360.000 düğüm bulunuyor.